Gần đây, phóng viên của CNN là cô Vương Thi Lâm (Selina Wang) trú tại Trung Quốc và nhóm của cô đã đến thăm một ngôi làng ở Quý Châu, cố gắng tìm hiểu tác động của dịch bệnh ở vùng nông thôn. Tuy nhiên, ngay từ khi đặt chân đến đó, họ đã bị Ban Tuyên giáo của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) theo dõi, đồng thời ngăn cản người dân địa phương trả lời phỏng vấn.

Embed from Getty Images

Bức ảnh này được chụp hôm 19/1/2023, cho thấy bệnh nhân COVID-19 trong một bệnh viện ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. (Nguồn: NOEL CELIS/AFP/Getty Images)

Tháng 12/2022, dịch viêm phổi Vũ Hán (COVID-19) tái bùng phát ở Trung Quốc. Ngay cả dữ liệu của ĐCSTQ cũng cho thấy Trung Quốc có khoảng 900 triệu người so với dân số 1,4 tỷ người trước kia. Không chỉ các bệnh viện trên cả nước quá tải, mà số liệu tử vong cũng rất đáng báo động.

Gần đây, các phóng viên truyền thông nước ngoài đã đến thăm Trung Quốc và chứng kiến ​​​​các lò hỏa táng tại đây “chìm ngập” bởi xác chết.

Tuy nhiên cũng có thông tin cho rằng các phóng viên truyền thông nước ngoài đã bị chính quyền theo dõi và cản trở khi tác nghiệp tại Trung Quốc. Điều này khiến thế giới bên ngoài rất khó nắm bắt tình hình dịch bệnh chung tại Đại Lục.

Theo mô tả của Vương Thi Lâm, sau khi cô và nhóm phỏng vấn đến Quý Châu, họ bắt taxi đến làng Đại Lợi của dân tộc Động tại đây. Lái xe tiết lộ với họ rằng người nhà của anh ở quê đều bị nhiễm COVID. Nhiều người anh biết cũng chết tại nhà vì không có tiền đến bệnh viện.

Khi đến làng Đại Lợi, nhóm của cô đã cố gắng xác minh tình huống mà người lái xe nói trên mô tả, nhưng những người được phỏng vấn trong khu vực đều đồng thanh nói rằng mình chưa bị nhiễm COVID.

Tuy nhiên, một nhóm thanh niên ăn lẩu mà cô Vương vô tình gặp đã tiết lộ rằng “hầu như tất cả dân làng đều đã nhiễm COVID.”

Thậm chí, một người trẻ tuổi trong nhóm còn tuyên bố rằng anh ấy là bác sĩ. Không phải là dân làng không bị nhiễm COVID, mà là họ chưa từng làm xét nghiệm axit nucleic, cũng không đến bệnh viện để chẩn đoán, nhưng kỳ thực các triệu chứng đều rất phù hợp với COVID.

Ngoài ra, điều đáng nói là Vương Thi Lâm chỉ ra rằng ngay khi nhóm phỏng vấn của cô đến làng Đại Lợi, 6 quan chức chính phủ đã “chào đón”, và theo sát nhóm của họ, giám sát “nhất cử nhất động” của họ.

“Ít nhất 4 người trong số họ đã đặt phòng trong cùng một khách sạn của chúng tôi hoặc gần đó. Dù chúng tôi dậy sớm thế nào, họ vẫn đợi ở sảnh và đi theo khi thấy chúng tôi xuống cầu thang.”

Cô nói họ thường thấy các quan chức thì thầm với dân làng trong các cuộc phỏng vấn của họ. Để kiểm soát nội dung phỏng vấn của phóng viên truyền thông nước ngoài, những quan chức địa phương này đã cố tình dẫn theo một quan chức địa phương nói tiếng Động, để họ không thể hiểu được cuộc trò chuyện giữa quan chức địa phương và dân làng.

Vương Thi Lâm nhận ra rằng một cuộc phỏng vấn như vậy là vô nghĩa. Vì vậy họ lái xe ra khỏi làng, và đến một bệnh viện công ở quận lân cận cách đó khoảng 2 giờ lái xe, với hy vọng tìm được thông tin có giá trị.

Tuy nhiên, thực tế không như mong đợi. Khi nhóm của cô hỏi một y tá trong bệnh viện xem vài tuần trước bệnh viện có đông người không, cô y tá nói: “Ở đây lúc nào cũng đông, rất bận…” Đúng lúc đó, bác sĩ của bệnh viện này lập tức ngắt lời họ.

Sau đó, nhóm của Vương Thi Lâm phát hiện ra rằng các quan chức địa phương vẫn tiếp tục theo dõi họ. Trong tuyệt vọng, nhóm của cô lái xe rời khỏi bệnh viện và đến một phòng khám khác của làng cách đó 30 phút lái xe. Nhưng các quan chức địa phương vẫn bám theo đoàn của cô đến đó.

“Chúng tôi thấy họ nói gì với nhân viên ở đó, rồi đột nhiên không ai muốn nói chuyện với chúng tôi. Vì vậy tôi ra ngoài và hỏi cửa hàng gần đó, xem họ có thấy hàng dài người xếp hàng bên ngoài phòng khám cách đây vài tuần không.”

Cô nhớ rằng mỗi khi tiến hành phỏng vấn, người giám sát của Chính phủ sẽ cắt ngang cuộc trò chuyện, và thông báo rõ ràng rằng họ sẽ không nói bất cứ điều gì.

Cuối cùng cô không thể chịu đựng được, đã chất vấn những quan chức này: “Vì sao các ông lại bám theo chúng tôi?” Nhưng họ vẫn giữ im lặng và tiếp tục đi theo giám sát nhất cử nhất động của nhóm cô.

Sau đó, nhóm phỏng vấn của Vương Thi Lâm lái xe đến một khu chợ gần đó để ăn trưa. Hai bên đường là những chiếc lều bán hàng Tết Nguyên đán. Ở một góc phố, một nhóm người đang xếp hàng chờ mua xiên thịt nướng và rau củ.

Nhóm phỏng vấn đã tiếp cận họ, tự nhận mình là giới truyền thông, và hỏi xem có ai muốn kể về trải nghiệm Tết Nguyên đán của họ không.

Một phụ nữ trẻ đồng ý. Vương Thi Lâm chỉ hỏi cô ấy vài câu, về việc cô ấy vui mừng thế nào khi được về quê, và việc đặt vé tàu về nhà có khó không. Đúng lúc đó, một quan chức Chính phủ lại cắt ngang cuộc phỏng vấn của họ.

Cô bất lực nói rằng các quan chức đã theo dõi và can thiệp khiến họ hoàn toàn không nhận được phản hồi của bất kỳ ai.

Kỳ thực, trước đó có tin gần đây một số phóng viên truyền thông nước ngoài đã đến Trung Quốc, để thực hiện các cuộc phỏng vấn về COVID.

Sau khi nhận được thông báo, Ban Tuyên giáo đảng ủy địa phương đã ngay lập tức ra lệnh theo dõi tung tích của các phóng viên truyền thông nước ngoài. Đồng thời cảnh báo “không ai được trả lời phỏng vấn các câu hỏi về dịch bệnh, và chỉ nhận phỏng vấn sau khi Ban Tuyên giáo Huyện ủy báo cáo với các ban tuyên giáo cấp tỉnh, thành phố và được phê duyệt”.

Mặc dù ĐCSTQ đã cố gắng che giấu sự thật về dịch bệnh và số người chết, nhưng ngoại giới vẫn phát hiện ra rằng số người bị gạch tên khỏi hộ khẩu ở nhiều nơi đã tăng vọt, và số người chết ở các vùng nông thôn đã đẩy doanh số bán quan tài tăng cao.

mo moi
Những ngôi mộ mới bên đường ở nông thôn Trung Quốc. (Ảnh chụp màn hình video DW)

Kênh Tiếng nói nước Đức (Deutsche Welle) đưa tin vào ngày 25/1, tại một ngôi làng nhỏ ở tỉnh Hồ Nam với dân số chỉ 2.000 người, hầu hết người dân trong làng đã bị nhiễm dịch vào tháng 12 năm ngoái, có 7 –  8 người trong số họ đã chết vì dịch.

Sau đợt bùng phát virus COVID-19 đầu tiên ở Vũ Hán vào năm 2020, ĐCSTQ đã trấn áp những người trong cuộc và che giấu sự bùng phát. Do chính quyền đặt ra các tiêu chí nghiêm ngặt để phân loại các trường hợp tử vong liên quan đến COVID-19, do đó nhiều trường hợp bệnh nhân dương tính tử vong đã không được báo cáo 3 năm sau, các quan chức ĐCSTQ vẫn đang che giấu dịch bệnh.

Đến ngày 19/1, Bloomberg trích dẫn một báo cáo mới từ Airfinity rằng trong dịp Tết âm lịch, 36.000 người có thể chết vì bệnh viêm phổi Vũ Hán ở Trung Quốc mỗi ngày, trở thành một trong những giai đoạn nguy hiểm nhất của đại dịch.

Ngày 15/12/2022, New York Times đã đăng một bài viết có tiêu đề “3 năm thực hiện zero COVID: Nỗi đau tập thể của người dân Trung Quốc và một chính phủ sẽ không bao giờ xin lỗi”.

Bình Minh (t/h)